Samostreli predstavljaju dalekometno oružje koje koristi elastičnu lansirnu napravu. Sastoji se od sklopa nalik na luk koji se zove podmetač. On je montiran na horizontalni glavni okvir koji se zove ručica, i drži se u ruci na sličan način kao kundak dugog vatrenog oružja. Samostreli ispaljuju projektile nalik strelama koji se zovu kvareli (munje). Osoba koja koristi ovo oružje naziva se samostreličar ili arbalista, po arbalestu, evropskoj varijanti samostrela koja je korišćena tokom 12. veka.
Kada su se pojavili samostreli?
Prema istorijskim podacima prvi samostrel napravljen je u Kini, u 7. veku pre Nove ere, ali je upotrebljen tek u bici kod Ma-Linga 341. godine pre Nove ere. Sve do 3. veka pre Nove ere predstavljao je vojno oružje koje je masovno pravljeno za borbu. U skladu sa tim razvijeni su i podtipovi. Tako je nastao i „repetirajući samostrel“, koji je imao mogućnost primanja veći broj strela odjednom. Na taj način ispaljivanje je bilo znatno brže i lakše.
Iz Kine samostreli su se u 5. veku pre Nove ere proširili Evropom i Afrikom, ali su imali užu upotrebu. Rimljani su ih koristili samo prilikom izviđanja i lova, a ne za ratovanje. Iz Zapadne Afrike porobljeni Afrikanci su ovu tehnologiju odneli u Ameriku, gde su intenzivno korišćeni za lov kada se javila nestašica baruta.
U početku, samostreli su pravljeni od drveta za postolje i mehanizma koji je zatezao i otpuštao strunu luka. Vremenom, ovo oružje je razvijeno, te se u 12. veku u Evropi pojavio arbalesta. Imao je čelični luk koji je obezbedio veću snagu zatezanja. Sasmim tim i veći domet. Naime, ovaj samostrel je precizno gađao metu na udaljenosti od 300 m, pri čemu je mogao da probije i oklop vojnika.
Razvoj vatrenog oružja potisnuo je samostrele iz upotrebe u ratovima, te se oni danas koriste kao sportsko oružje, na streljačkim takmičenjima i u lovu.
Vrste samostrela
Samostreli dolaze u tri tipa: zakrivljeni, složeni i pištolj samostreli.
Zakrivljeni samostrel je najjednostavniji tip samostrela, koji postoji stotinama godina. Streličari ga često biraju zbog njegove jednostavnosti, pouzdanosti, ali i povoljnosti. U suštini, ova vrsta ima jednostavan luk i zakrivljenu tetivu bez kablova ili remenica za podešavanje, te ne morate da brinete o kvaru ključnih elemenata. Međutim, zakrivljeni samostrel zahteva veću vučnu snagu, a ima manju brzinu u odnosu na složene modele.
Složeni samostreli su slični složenim lukovima. Oni koristi grebene i poluge da povećaju silu primenjenu na tetivu, čime je postignuta manja težina i veća brzina, te su lakši za nošenje i upotrebu. Zahvaljujući ovim osobina veoma su popularni.
Posebnu grupu čine pištolj samostreli. U pitanju su veoma mali modeli koji se lako mogu nositi u rancu, ali nisu tako moćni kao druge dve vrste.
Prednosti upotrebe samostrela u odnosu na luk i strelu
Samostreli predstavljaju kombinaciju luka i puške. Kao takvi omogućavaju držanje i ispaljivanje bez upotrebe velike snage, kao što je to slučaj kod lukova i strela koji zahtevaju upotrebu mišića da biste povukli unazad i držali strunu zategnuto u poziciji za gađanje.
S obzirom da gađaju većom brzinom, samostreli imaju veći opseg preciznosti. Takođe, kod njih ne postoji vreme za odlaganje, jer se mogu ostaviti u položaju spremnom za paljbu bez ikavog naprezanja.
Veliki izbor samostrela, kao i lukova i strela, vazdušnih pušaka i vazdušnih pištolja, možete pronaći u bogatoj ponudi army shop-a Urban Dart.
