Lukovi i strele spadaju u dalekometni sistem naoružanja koji se sastoji od elastične lansirne naprave (luka) i projektila sa dugom drškom (strele). U osnovi svaki tip se sastoji od polukrutog, ali elastičnog dela sa tetivom visoke zategnutosti koja spaja krajeve dva kraka luka. Strela sadrži zašiljeni vrh i dugačku dršku sa stabilizatorskim perajima (fletching) na zadnjem delu i uskim zarezom (nock) na samom kraju za kontakt sa tetivom.
Ljudi su ih prvobitno koristili za lov i kao važno ratno oružje. Dok danas predstavljaju najbitniju opremu u streličarstvu.
Lukovi i strele su najstarije oružje
Istoričari smatraju da su se lukovi i strele pojavili u kasnom paleolitskom i ranom kamenom dobu. O tome svedoče arheološka otkrića u južnoafričkoj pećini Sibudu, u kojoj su pronađeni ostaci strela stari otprilike 72.000 do 60.000 godina. U Evropi najstariji podaci o upotrebi luka dolazi iz Nemačke, a pronađeni su u Manhajm-Fogelstangu i datiraju od pre 17.500 do 18.000 godina.
U početku lukovi i strele korišćeni su za lov, što ukazuju i azilijanski vrhovi pronađeni u Grot du Bišu, u Švajcarskoj. Uz njih su otkriveni posmrtni ostaci medveda i lovca. Da bi ih stari Egipćani razvili u ratno oružje koje je u borbi ispaljivano sa kočija. Korak dalje u razvoju dogodio se u Aziji kada su se pojavili tzv. kompozitni lukovi, tj. lukovi napravljeni od više slojeva različitih materijala koji su stavljani posebnim redom. Upravo takvom kratkom verzijom Džingis Kan je sa svojim mongolskim ratnicima osvojio veliki deo evroazijske stepe.
U Srednjem veku u Engleskoj nastao je dugi luk. Zahvaljujući većem dometu i većoj probojnoj moći postao je glavno oružje za vreme vladavine Vilijama Osvajača. Međutim, za rukovanje ovim lukom bilo je potrebno više godina treninga.
Lukovi i strele su bili osnovno oružje sve do 16. veka. Odnosno, do otkrića baruta koji je doveo do pojave vatrenog oružja. Ipak, među pojedinim plemenima u Africi zadržali su svoju provobitnu namenu sve do današnjih dana.
U 18. veku britansko plemstvo je počelo da koristi lukove i strele u rekreativne, zabavne svrhe, te su oni pronašli novu svrhu – u streličarstvu.
Najpoznatije vrste lukova
Zakrivljeni luk je najstariji model. Ujedno i najupotrebljavaniji. Prepoznaje se po oblijem dizajnu i masivnijom drškom. Često se pravi od nekoliko slojeva fiberglasa ili drveta, sa drvenim ili kompozitnim usponom. Iz tog razloga, kao i kod svih lukova, pucanje na suvo (bez strele) može biti izuzetno opasno. Ne samo da može doći do oštećenja luka, već i do povrede osobe.
Ova vrsta je odličan izbor za početnike, kao i za profesionalne sportiste. Dodatna prednost ogleda se u činjenici da nudi mogućnost poboljšanja dodacima za optimizaciju, kao što su stabilizator, nišan, prigušivači vibracija.
Dugi luk je, takođe, tradicionalni tip koji karakteriše velika veličina (2 metra) i ravna forma, u obliku slova D. Izrađen je od jednog bloka, obično od tise ili lepljenog lameliranog drveta. Zbog izuzetne veličine, ali i nemogućnosti unapređenja raznim dodacima, zahteva veliko iskustvo u rukovanju.
Složeni (compound) luk predstavlja najveći tehnološki napredak u streličarstvu. Pojavio se 60-ih godina prošlog veka. Primena sistema remenica, gredica i kablova na luk omogućava streličaru da postigne maksimalnu efikasnost uz malo napora. Korišćenjem nišana i okidača obezbeđena je ekstremna preciznost na velikim udaljenostima. Dok se snaga postiže rotirajućim bregovima.
Zamenljivi luk, kao što mu naziv kaže, sadrži delove koji se mogu skinuti. Na taj način je olakšan transport, ali i modifikacija performansi luka, jer ne morate da kupujete nov luk sa boljim karakteristikama. Napravljen je fiberglasa ili aluminijuma, a najčešće ga koriste streličari sa iskustvom.
Veliki izbor lukova i strela, kao i vazdušnih pušaka i vazdušnih pištolja, možete pronaći u bogatoj ponudi army shop-a Urban Dart.
